Parasız Japon ekonomisi güncellemeleri alın
sana bir yollayacağız myFT Günlük Özet en sonuncuyu yuvarlayan e-posta Japon ekonomisi her sabah haber
Geçen Pazar sabahı, büyük bir taşra restoranında, Slow Food hareketi mahalli kahvaltıcı kalabalığın üstüne ağır cazibesini sızdırdı. Telaşsız masa servisi. Krep için 22 dakikalık bir bekleyiş. Ortaya çıktıklarında ilkel bir takdir sancısı.
Keyifli fakat Cenova yada Santorini’deki sahnenin bir parçası; Yokohama’nın derhal dışındaki hareketli bir McDonald’s’ta beklenmedik bir durum.
Yavaşlık kasıtsız ve özür dileyen bir şeydi ve sorun yakınma değil, tutarsızlıktı. Restoran, gerçekçi bir halde müşterilerle meşguldü, sadece gerçekçi olmayan bir halde personel üstünde hafifti. Ne kadar hafifçe bulunduğunu bir tek altın kemerlerin altındaki alışılmadık uzun bekleyişten değil, hem de tezgâhın her vardiyada işgücü eksikliğini bildiren ve ihtimaller içinde çalışanların boşlukları doldurmasını rica eden göze çarpan tabeladan da anlayabilirsiniz.
Mesele, Japonya’nın hemen hemen kendisine tam olarak itiraf edemediği benzer biçimde, lüzumlu personelin muhtemelen gelmeyecek olması ve geçici çözümün -en iyi ihtimalle “hizmet daralması” olarak düşünülebilecek bir taktik- müşterileri sonsuza kadar kandıramayacak olmasıdır.
Japonya’nın eşzamanlı süper gücü ve kriptoniti, uzun senelerdir, bilhassa besin ve perakendede hizmet kalitesi olmuştur. Vakit içinde ve rekabetin yoğunluğu sebebiyle buradaki standart, müşterilerin temizlik, dakiklik, verimlilik, data ve ayrıntılara gösterilen itina mevzusundaki beklentilerini dünyayı aşan derecede aşırı seviyelere yükseltti. Gene de, bu standartların eksikliğini başka yerlerden daha belirgin bir başarısızlık haline getirdi.
Belirli bir yiyecek deneyimini dünya genelinde çoğaltmak isteyen McDonald’s benzer biçimde küresel markalar bile Japonya’daki oyunlarını yükseltmek zorunda olduklarını biliyorlar ve tarihsel olarak da bunu yaptılar.
Bu günlerde değişken, Japonya’nın kronik işgücü kıtlığıdır – yavaş yavaş yanan bir demografik kriz ve göç mevzusundaki tereddüt, neredeyse her gün vurgulandığı benzer biçimde, ekonomiye damgasını vuruyor. Geçen hafta, Japonya’nın en büyük 114 şirketi içinde meydana getirilen bir Kyodo anketinde, yüzde 49’u personel sıkıntısı yaşadıklarını söylemiş oldu. Ayrıca Tokyo Shoko Research, bu senenin ilk altı ayında direkt personel eksikliğinden meydana gelen iflasların 2022’nin aynı dönemine nazaran 2,5 kat daha çok bulunduğunu bildirdi.
Krizin versiyonları her yerde – bazıları rahatsız edici. Kara hacminin çoğunun tepeler ve vadiler olduğu bir ülkede, Japonya İnşaat Mühendisleri Derneği üyeleri, köprüler ve tüneller mevzusundaki ulusal uzmanlık eksikliğinden kaygı duyuyor.
Fakat şimdilik, en azından, tüketicilerle karşı karşıya olan Japonya’nın büyük bir kısmı, başka bir kurumsal oyun adamlığından esin alıyor benzer biçimde görünen karmaşık bir maskaralığa giriyor. Uzun seneler devam eden deflasyon ve fiyatlandırma gücü kaybından sonrasında, Japon besin şirketleri, malum ambalaj boyutlarını korurken ürün miktarını azaltan “shrinkflasyon” adlı karanlık sanatlarda mutlak ustalar haline geldi. Japonya bu uygulamada pek yalnız değildi, sadece fiyatların yükseltilmesi mevzusundaki titizlik, bunun başka yerlerden daha yerleşik bir alışkanlık haline geldiği anlamına geliyordu.
Huysuz Japon internet sayfaları, büzülmenin sevilen buzlu şekerlerin uzunluğunu, bir paketteki işlenmiş peynir dilimlerinin sayısını yada bir poşetteki Melty Kiss çikolatalarının sayısını azalttığı şekilleri, ölçümleri ve süre dilimini detaylı bir şekilde takip ediyor. Favori bir latife, Fujiya’nın popüler Country Ma’am çikolatalı kurabiyelerine ve mevcut küçülme oranları altında her birinin 2040 yılına kadar bir Y1 madeni parasından daha minik olacağı tahminine odaklanıyor.
Büzülme enflasyonu aldatmacası, daha azını sunarken beklentileri sabitlemek için ambalajdaki görsel tutarlılığı kullanır. Ek olarak, müşterilerle ilişkilerde köklü bir değişikliği mümkün olmasıyla birlikte uzun süre erteler.
Japonya’nın hizmet sektörü – 24 saat açık görkemli marketler ve restoranlar, uzman personele haiz dükkanlar, her yerde bulunan otomatlar, delicesine tertipli trenler vb. – bu daralma oyununun her iki parçasını da oynamak zorunda duracak benzer biçimde görünüyor. Öteki ülkelerdeki firmalar omuz silkip koşullar gerektirdiğinde daha fena bir hizmet sunarken, Japon şirketleri bunu yapmayı tarihsel olarak reddetmelerinin tutsağıdır.
Dış ambalaj mümkün olmasıyla birlikte aynı duracak, sadece Japonya’nın mükemmelleşmek ve ümit vermek için bu kadar uzun süre harcamış olduğu tecrübe minik artışlarla azalacak – daha kısa emek verme saatleri, daha uzun kuyruklar, daha yavaş fast food, daha azca tren, daha çok self servis kasa. Sonunda, gizlenemeyecek bir noktaya gelinir.
Ürün küçültme enflasyonu maskaralığı artık yanıltamaz hale vardığında, besin şirketleri daha yüksek fiyatlarla müşterilerini vurur. Japonya’da hizmetlerdeki küçülme enflasyonu işlemeyi bıraktığında, mükemmellikle bozulmuş bir toplumda fazlaca daha geniş bir takım beklenti sıfırlanmalıdır.
leo.lewis@ft.com
Source: www.ft.com